DÖRT ŞEHİR VE MUSTAFA KEMAL : Mustafa Kemal’in Fikir Hayatının oluşumunda etkili olan Selanik, Manastır, Sofya ve İstanbul hakkında ( Pdf: Dört şehir ve Atatürk )
SELANİK
Mustafa Kemal’in doğduğu ve ilkokul ile ortaokul yıllarının geçtiği Selanik çevre ülkelerden çok fazla etkilenen bir bölge idi. Selanik şehri Büyük sömürgeci devletlerin nüfus bölgesi içinde yer almıştır. Ayrıca bu şehir Balkan milletlerinin Osmanlı’ya karşı ayaklanmalarına da merkezlik yapmıştır.
13 Ocak 1909’da Mustafa Kemal, 3’üncü Ordu Selanik 2’nci Redif Tümeni Kurmay Başkanlığına getirilmiştir. 31 Mart Vakası olarak tarihe geçen isyanın çıkışı üzerine 15/16 Nisan 1909’da Hareket Ordusu ile beraber bu ordunun kurmay başkanı olarak Selanik’ten İstanbul’a gelmiştir.
Bu güzel şehir Mustafa Kemal’in yenilikçi olması, farklı yaşam tarzlarını öğrenmesi, kendini geliştirmesi ve değişik kültürleri tanımasında etkili olmuştur.
MANASTIR
Bugün Bitola adıyla bilinen Manastır Mustafa Kemal’in fikir hayatının oluşmasında büyük etkiye sahiptir. Mustafa Kemal Askeri idadide öğrenim görmek üzere geldiği Manastır’da vatan ve hürriyet şairi Namık Kemal, Türkçülüğü savunan Mehmet Emin Yurdakul ile tanıştı. Bu iki yazarın onun düşüncelerinin oluşmasında çok önemli bir yeri vardır.
Mustafa Kemal’in tarih bilincinin gelişmesinde ise buradaki öğretmeni Mehmet Tevfik Bey’in rolü büyüktür.
Ayrıca Mustafa Kemal, 13 Ekim 1907’de Şam’dan, merkezi Manastır’da bulunan 3’üncü Ordu Karargâhına atanmıştır. 3’üncü Ordu Karargâhındaki görevinin yanı sıra, Şark Demiryolu Müfettişliği görevini de yürütmüştür.
Mustafa Kemal ATATÜRK manastır’da tarihe ilgi duymuş. Milliyetçilik ve Vatanseverlik duyguları pekişmiştir. Fikri altyapısı burada oluşmuş ülke sorunlarına ilgi duymaya başlamıştır.
SOFYA
Birinci ve İkinci Balkan Savaşları’nın sona ermesiyle 27 Ekim 1913’de Mustafa Kemal, Bulgaristan’ın başkenti Sofya’ya askeri ataşe olarak atanmıştır. Mustafa Kemal görevinden arta kalan zamanlarda bu ülkenin sosyal, ekonomik ve kültürel hayatını incelemiştir. Bulgaristan’ın Balkan Savaşı’nda yüzlerce yıl egemenliği altında kalmış olduğu, Osmanlı Devleti’nin başkentini ele geçirmeye teşebbüs edecek kadar güçlenme nedenleri üzerinde durmuştur. Bu incelemeleri sırasında akıllı ve gerçekçi bir kalkınmanın somut sonuçlarını görmüş ve değerlendirmelerde bulunmuştur.
Buradaki diplomatlarla bol bol sohbet etmesi Mustafa Kemal’in fikir hayatını geliştirdi. Özellikle buradaki Türklerin yaşadığı yerleri ziyaret etmesi ve düzenlenen bir baloya Yeniçeri kıyafeti ile katılması onun tarih ve kültürüne olan bağlılığını gösterir.
İSTANBUL
Mustafa Kemal’in İstanbul’a ilk gelişi eğitim amaçlıdır. Daha sonraki yıllarda görevi gereği burada ikamet etmiştir. Mustafa Kemal, İstanbul başkent olduğu için devletin içinde meydana gelen her türlü gelişmeyi, ayrıca Avrupa’daki gelişmeleri de yakından takip edebilmiştir.
Mustafa Kemal ATATÜRK, Harp okulu ve akademisinde arkadaşlarıyla birlikte gazeteler çıkarmış konferanslar düzenlemişlerdir. Okul hayatı sürerken Türk yazarlar başta olmak üzere, Avrupalı yazarları takip etmiş; askeri hususlarda kitaplar okumuş, önemli kaynaklarında Osmanlı’ya çevirmiştir.
Mustafa Kemal de burada okuduğu eserler sayesinde akıl ve bilimi esas alan gerçekçi bir fikir yapısı ortaya çıkmıştır. Ayrıca, arkadaşlarıyla dergi ve gazete çıkartıp konferanslara katılması LİDERLİK özelliklerinin geliştiğini gösterir.
Bu yazıyı pdf olarak indirmek için tıklayınız: Dört şehir ve Atatürk