4 DK'da OkursunTarih

Osmanlı Devletinde Rumuz Kullanımı

135views

Osmanlı Devletinde Rumuzlar  ve  Diplomatik Hususlar

Osmanlı bürokrasisinde nihai kararın yani iradenin çıkıncaya kadar bir belgenin bürokrasisinde geçtiği süreci tespit etmek çıktıktan sonraki süreci belirlemekten daha kolaydır.

Osmanlı rumuz kullanımı 1826’dan  itibaren başlamıştır.

 Rumuzların kullanım amacı: Belgenin muamele esnasında gerek kayıtlarına müracaat gerekse çeşitli açıklamaların fazla kalabalık yazı yaratmaksızın kısaltılarak gösterilmesidir.

Yani rumuz, Osmanlı bürokrasisinde belgelerin kolay sınıflandırılması ve okuyana kolaylık sağlamak amacıyla kullanılmıştır.

Rumuzlar oluşturulurken kelimelerin baş harfi esas alınmıştır. Aynı kelime olursa baş ve son harfleri rumuz olarak seçilmektedir.

Kullanılan Bazı Rumuzlar

1-) SİN

  • ‘Sual’ anlamında kullanılmaktadır.
  • Rumuz halinde kullanımına defterlerde rastlanılmıştır.
  • Kullanımı ise herhangi bir daireden başka bir daireye sual sorulması için kullanılmıştır.

 2- TAHARİ

  • Tahari’ anlamında kullanılmaktadır.
  • Kullanım amacı: Araştırılmaya gerekli duyulan hususlarla ilgili kaleme gönderilirken bu rumuz kullanılmıştır.

Örneğin: 2.Selim döneminde yıkılan bir cami duvarının yıkılma sebebini araştırılmasına yönelik yazılan belgede ‘tahari’ rumuzu kullanılmıştır.

3- T ( TAİF ) 

  Taif kelimesi ile anlatılmak istenilen: Belgenin tanzim edilirken nasıl yazılacağı ve hangi hususlara dikkat edileceği amirler tarafından memurlara anlatılmaktadır.

4-HAVALE

  • Rumuzu açıklayıcı bir belge mevcut değildir. Ancak tahmin edilen kullanımı memurun incelediği belgenin havale edilmesi gerekiyorsa bu işaret konulurdu.

5-MİM

  • Mücebince’ anlamında kullanılmıştır.
  • Kelime ve rumuzu farklı anlamlarda yazılır.
  • Padişahın ‘emir’ belgelerinde kullanılmıştır.

Örneğin: Fatih Sultan Mehmet zamanında çeşme yapımı için verilen emirde bu rumuz mevcuttur.

6- B ( BATTAL )

  •    Osmanlı bürokrasisinde battal demek hükümsüz’ demektir.
  •   Hükmü kalmamış belgelerde bu rumuz kullanılır.

7- KEF

  • Çok fazla kullanılmamıştır.
  • Bazı belgelerde rastlanılmıştır. Ne anlama geldiğine ilişkin açıklayıcı belge bulunmamaktadır.

BU YAZININ DEVAMI OLAN, OSMANLI BÜROKRASİSİ İLE İLGİLİ YAZIYI KISA SÜRE SONRA PAYLAŞACAĞIM

Yazının devamını okumak için tıklayınız.

Bir Cevap Yazın